Fotoğraf çekerken haklarımızı, yükümlülüklerimizi ne kadar biliyoruz nelere dikkat ediyoruz ya da yasal olarak neleri ihlal ediyoruz? Tüm bu sorulara cevap bulabilmek adına geçtiğimiz aylarda Yargıtay kararlarını incelediğimiz biz yazı dizisi başlatmıştım. Şimdi yeni bir Yargıtay kararını gelin birlikte inceleyelim.
Yargıtay kararında öncelikle davacının talepleri, ardından ihlalde bulunduğunu iddia ettiğimiz kişinin savunmaları ve ilk mahkemenin kararı bulunmaktadır. Mahkeme kararının ardından taraflardan birinin itirazları üzerine gidilen Yargıtay’ın nihai kararı bulunmaktadır. Yargıtay mahkeme üyelerinin arasında bir fikir ayrılığı olması halinde üyelerden bir kimse karşı oy vererek fikirlerini paylaşmaktadır.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2015/13777
Karar Numarası: 2017/1847
Karar Tarihi: 28.03.2017
Davacı vekili; davalının internet sitesinde yer verdiği “Y04/01 07…” kodu altında satışı yapılan ürünün üzerinde müvekkili …’in satranç oynarken çekilmiş fotoğrafının müvekkilinin izni olmaksızın kullanıldığını, bu durumun müvekkilinin kişilik haklarının ihlali ve… 86/1 hükmüne aykırılık oluşturduğunu, müvekkilinin çocuk olması nedeniyle olumsuz etkilerinin oluşturduğunu, bu nedenle 10.000TL manevi tazminata hükmedilmesini,… 68 uyarınca müvekkilleri ile sözleşme akdedilseydi ödenmesi gereken bedelin üç katına karşılık olmak 5.000TL tazminata hükmedilmesini, davalının anılan ürünün satışından elde etiği kara karşılık 5.000 TL’ye hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; müvekkilinin ürünün tasarımı ve fotoğrafın kullanılmasıyla ilgili bir katkısı ve üretimi olmadığından kötü niyetli ve kusurlu olmadığını,… 68 hükmünün uygulanabilmesi için bir eserin meydana getirilmiş olması gerektiğini, ilgili fotoğrafın kullanılmış olmasının maddi kazanç bakımından bir etkisinin bulunmadığını, fotoğrafın kar oranıyla ilgili bir etkisi olmadığını, davacının fotoğrafının kullanılmasının kişilik haklarına saldırı olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; fotoğrafın.. 86. maddesi kapsamında koruma altında olduğu, fotoğrafın davacı tarafın izni olmadan ticari amaç olarak kullanıldığı, dosyaya emsal herhangi bir bedel ispat edilemediği, söz konusu kullanım nedeniyle fotoğrafın kullanım şekli, sektörel uygulama oranı, fotoğrafın ürün satışına katkısı dikkate alındığında 3.500 TL maddi tazminatın … ve hakkaniyet gereği davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesi gerektiği, söz konusu kullanım fikri eser niteliğinde olmayıp haksız rekabet çerçevesinde olduğu, bu nedenle davacı tarafın üç katı tazminat talebi ve fazlaya ilişkin maddi tazminat taleplerinin reddedilmesi gerektiği, davalının kullanımı davacıya ait fotoğrafların izin alınmaksızın bir kullanım olduğu,.. 58 maddesi kişilik hakkının zedelenmesinde zarar gören uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar paranın ödenmesini isteyebileceği, davalı tarafın basiretli bir tacir gibi davranmaması ve fotoğrafların izinsiz olarak kullanımı dikkate alındığında 3.000 TL manevi tazminatın davalı taraftan tahsili gerektiği nedenleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava,… 86. maddesi yollamasıyla.. 49. ve MK 24. maddelerine dayalı maddi manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davacı …’in fotoğrafının izinsiz olarak kullanılmak suretiyle imal edilen satranç takımını satan davalının, dava dışı imalatçıdan, dava konusu fotoğrafın kullanılması için izin alınıp alınmadığını araştırmadığı, bu nedenle kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Davalı şirket dava dışı kişi ya da kişiler tarafından üretilen satranç takımını ticari amaçla piyasaya sunan kişi olup sadece tacir olması nedeniyle satımını yaptığı ürünlerin üzerindeki fotoğrafla ilgili imalatçının izin alıp almadığını araştırma yükümü kendisine yüklenemez….49. maddesine göre kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı davranışının kusurlu kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
İnceleme ;
Davacı çocuk vekili, satranç oynarken fotoğrafının izinsiz çekildiğini, izinsiz olarak internet sitesinde satılan ürünün üzerinde fotoğrafının yayınlandığını, bu durum çocuğun kişilik haklarını ihlal etmiş olması sebebiyle 10.000 TL manevi tazminat ile 10.000 TL maddi tazminat talep etmiştir. Burada bahsedilen ürün satranç takımıdır. Davalı şirket ise, ( imal edilen satranç takımını satan şirket ise ) kötü niyetli ve kusurlu olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.Yerel mahkeme ise 3.500 TL maddi tazminata, 3.000 TL manevi tazminata hükmetmiştir. Tarafların itirazları üzerine Yargıtayca yapılan incelemede; satranç takımını satan şirketin fotoğrafın kullanılması için izin alınıp alınmadığı konusunda bir araştırma yükümlülüğünün olmadığını, imalat yapan şirketin fotoğrafı izinsiz çeken kişi olmadığı, kusurun kendisine yüklenemeyeceği gerekçeleriyle davanın tümüyle reddine karar vermiştir.
Bakıldığında burada davacının davayı husumeten yanlış kişiye açtığını görmekteyiz. Dava izinsiz fotoğraf çeken fotoğrafçı yerine ürünü imal eden şirkete açılmıştır. Kişi gerçek hayatta da fotoğrafı çeken sanatçıyı bilemeyebilir/tespit edemeyebilir. Ancak bu nedenle kusuru ve bilgisi olmayan şirkete dava açması söz konusu değildir. Yerel mahkeme kusur durumu incelemesi yapmaksızın karar vermiştir. Bir önceki yazılarda da olduğu gibi tarafların itiraz etmesini, davayı temyize göndermesinin ne derece önemli olduğunu görüyoruz. Yargıtay yerel mahkemeden tamamen farklı olarak davayı tümüyle reddetmiştir. Benim yorumum ise Yargıtayın görüşünde haklı olduğu yönündedir. Peki ya sizlerin düşünceleri nelerdir? İzinsiz fotoğrafı çekilen kişi bu hakkını başka şekilde kullanabilir miydi? Ya da fotoğrafçı nasıl tespit edebilirdi?
01 Temmuz 2019 - www.arthenos.comAv.Fulden ELVERİR
Sayfayı okumak için tıklayınız >